(nr 12) Numer dwunasty "Gazety Rycerskiej"
Dodane przez Admin dnia 02 maj 2006 22:26
zanowni Rycerze, Wojowie i Wy nasi Cywilni Czytelnicy
Między idealizowaną historią starożytnego Rzymu, a epoką renesansu, ciągnie się tysiąc lat określanych mianem „czarnej dziury” w dziejach ludzkości. Średniowiecze przez wielu postrzegane jest jako czasy upadku, ciemnoty i fanatyzmu. Ale to właśnie wtedy rodziła się cywilizacja, której spadkobierczynią jest współczesna Europa. Ostatnio coraz więcej książek i filmów ukazuje bajkowy świat średniowiecza, a archeolodzy i badacze natomiast robią zaskakujące odkrycia, próbując wykazać, że dawne wieki wcale nie były takie średnie.
My również przyłączamy się do tych głosów, rozpoczynając na łamach Gazety Rycerskiej cykl artykułów, w których postaramy się pokazać tę złożoną i różnorodną epokę w jej najbardziej zbliżonym do rzeczywistości świetle. Łukasz Orlicki w swoim artykule „Krucjata w imię średniowiecza” (str. 5) przybliża obraz epoki i podejmuje dyskusję nad wyrażanymi powszechnie sądami, które śmiało można nazwać stereotypowymi. Poruszona w tym materiale problematyka, dla wielu miłośników historii może się wydać oczywista, jednak nawet wśród jej entuzjastów napotykamy na opinie, które delikatnie mówiąc mijają się z prawdą. „Kto dzisiaj chce wszystko pojąć, musi spojrzeć na prawdziwą przeszłość Europy, a nie na książki Dana Browna o poszukiwaniach świętego Gralla. Zagłębienie się w mroczne czasy średniowiecza daje pojęcie o tym, z jakim trudem Zachód wywalczył sobie podstawową wartość, na którą tak chętnie powołuje się teraz nasza współczesna kultura: wolność” – pisze w swoim eseju „Między niebem a piekłem” Martin Schultz.
Każdy prawdziwy miłośnik historii zawsze czuje głód wiedzy. Dlatego zaproszeni na nasze łamy archeolodzy, historycy, mediewiści... i pasjonaci średniowiecza, postarają się Wam przybliżyć „realia” tamtych czasów, z jednej strony okrutnych, z drugiej, tajemniczych i magicznych.
Pragnę wszystkich gorąco zaprosić do lektury kolejnego numeru „Gazety Rycerskiej”, w której znajdziecie Drodzy Czytelnicy wiele interesujących artykułów. O tradycji pochówków zakonnych i fascynacji problemem umierania pisze dr Przemysław Kołosowski (str. 11). O niezwykłych kobietach, które wywarły silny wpływ na politykę Europy, a ich rządy przyczyniły się do nowego układu sił w Europie, opowiada w swoim artykule Magdalena Słowik (str. 32). Zapraszam w podróż po cudownej Islandii, którą w sposób niezwykle malowniczy opisał Igor Górewicz (str. 40). Za daleko? To zapraszam do Morynia, gdzie wspólnie z „przewodnikiem” Marianem Anklewiczem (str. 35) poznamy tajemnice tego czarownego miejsca. Uważajcie tylko na rozbójników, których prezentują Robert Primke i Maciej Szczerepa (str. 30). To tylko część fascynujących tematów, jakie znajdziecie w tym numerze „Gazety Rycerskiej”.
Zatem zapraszam do lektury z nadzieją, że każdy z Was znajdzie w naszej gazecie coś dla siebie, a tematyka, którą poruszamy, jest dla Was interesująca, inspirująca i pomocna w rozwoju wspólnej pasji – odtwarzaniu historii.
Izabela Kwiecińska
Spis treści
ZAPOWIEDZI
„Kupała na zamku” str 3
Czwarta edycja imprezy pod tytułem „Kupała na Zamku. Dziać się to będzie w dniach 24-25 czerwca. Scenariusz tegorocznej imprezy – tak jak w latach ubiegłych – jest konsekwentną realizacją idei stworzenia imprezy jedynej w swoim rodzaju, która sprawy obrzędowości i kultury duchowej stawia w centrum uwagi.
„Średniowiecze na mazowszu” str 4
festyny archeologiczne
„Bitwa morska” str 4
10-11 czerwca przybędą do ujścia Odry chąśnicy słowiańscy i wikingowie okrutni. To, że rozbiją obozy, to nic. Najgorsze, że przypłyną tu na swych łodziach, by oblegać, palić i rabować. Stoczona bowiem zostanie pierwsza w Polsce bitwa morska z prawdziwego zdarzenia.
HISTORIA I ŹRÓDŁA
Krucjata w imię średniowiecza str 5
Epoka średniowiecza, dla wielu stała się synonimem różnego rodzaju „ciemnych” aspektów ludzkiego życia: brudu, wszechobecnego smrodu, intelektualnej pustki, okrutnych wojen, płonących stosów oraz dominacji dogmatycznego Kościoła katolickiego. W nowym cyklu, który rozpoczynamy na łamach „Gazety Rycerskiej” postaramy się pokazać tę złożoną i różnorodną epokę w jej najbardziej zbliżonym do rzeczywistości świetle.
Ad fontes – do źródła str 8
Średniowieczna Europa roiła się od niezliczonych klasztorów, pełnych mnichów oraz mniszek. Przyjrzyjmy się genezie tych organizacji, które w tak wielkim stopniu, zza murów swoich opactw, wpływały na kształt historii.
Śmierć w klasztorze. Tradycja pochówków zakonnych (cz. 1) str 11
Od najdawniejszych czasów śmierć jest częścią naszej świadomości. Bez względu na to jak ją traktujemy, z rzeczywistym lękiem czy udawaną obojętnością, zawsze będzie istniała w naszych myślach. Każda kultura, jak twierdził antropolog Louis-Vincent Thomas, jest sposobem reagowania na śmierć.
Wiking – to brzmi… różnie str 14
Jak wiadomo, wikingowie to najogólniej rzecz biorąc niespokojne duchy zamieszkujące Skandynawię między VIII a XI wiekiem. „Byli to dzicy zbóje w epoce powszechnej dzikości”, ale posiadali coś, czego nie mieli inni, „szlachetną radość z morskiej przygody i morskich poszukiwań”. Przede wszystkim byli wikingowie społecznością, a nie jak zwykło się czasem błędnie uważać – narodem.
Zmarnowane zwycięstwo str 17
Latem 1531 roku skromne liczebnie, ale dobrze uzbrojone i wyszkolone oddziały królewskie wyruszyły na odsiecz Pokucia. W trakcie krótkiej kampanii, która doprowadziła do wyrzucenia mołdawskich okupantów, zasłużoną sławą okrył się Hetman Wielki Koronny, Jan Tarnowski. Szkoda jednak, że w ślad za błyskotliwym triumfem militarnym nie poszły działania polityczne i dyplomatyczne dworu krakowskiego. Zmarnowane zwycięstwa to nasza odwieczna specjalność…
Krótka historia prochu str 21
Co przeraziło rycerzy Henryka Pobożnego w bitwie pod Legnicą.
Spis bractw str 25
Łowy w czasach pierwszych Piastów str 27
Łowiectwo na ziemiach polskich narodziło się w epoce kamienia łupanego, gdy bezbronny człowiek, stawał naprzeciw zwierza o grubej skórze, zaopatrzonego w kły, pazury lub rogi. Wiele tysięcy lat później, w okresie średniowiecza, zmieniły się zasady. Wraz z postępem w dziedzinie uzbrojenia i organizacji łowów, przewagę nad wierzęciem zaczął mieć rycerz…
Talkenbergowie – śląscy raubritterzy str 30
W XV w. górzyste i lesiste rubieże Śląska stały się ulubionym terenem działania rycerzy-rabusiów, z niemiecka zw. raubritterami. Zamki i zameczki wznoszone na terenie Pogórza Sudeckiego często stawały się gniazdami rycerzy żyjących z rozbojów.
Życie kobiet w średniowiecznej Europie str 32
Historia nie zawsze obchodziła się z kobietami łaskawie i sprawiedliwie, w myśl
zasady, że to co łatwo uchodzi mężczyznom, równie łatwo jest potępiane u kobiet. Jak żyły kobiety w średniowieczu? Kim były, jak pracowały? Czy któraś z kobiet średniowiecza zasługuje na największe uznanie?
PODRÓŻE/WĘDRÓWKI
Zamczysko nad Moryniem str 35
Do Morynia najlepiej jest przyjechać wczesną wiosną. A jeszcze lepiej jest do Morynia wczesna wiosną… przypłynąć! Nawet jeśli dysponujecie samochodem, to zostawcie go w Gądnie, wynajmijcie łódkę i przez jezioro podpłyńcie pod miasto. Wrażenia gwarantowane. Z daleka już rzuca się w oczy stojący na wyniosłym Chramowym Wzgórzu trzynastowieczny, sprawiający wrażenie niedostępnej fortecy, kamienny kościół.
HERALDYKA
Herby stanu duchownego str 38
Pielgrzymka Benedykta XVI do Polski to znakomita okazja, by przybliżyć Czytelnikom zasady heraldyki, dotyczące symboliki związanej z Kościołem katolickim. W strukturze społeczeństwa feudalnego stan duchowny zajmował poczesne miejsce, był grupą najbardziej zróżnicowaną wewnętrznie, obejmującą zarówno ubogich, wiejskich kapłanów o plebejskich korzeniach, jak i prawdziwych „książąt Kościoła”, potomków najpotężniejszych rodów możnowładczych.
WYDARZENIA/FESTIWALE
Słowianie w krainie Bogów Północy str 40
REKONSTRUKCJE
Skanseny historyczne str 45
– od czego zacząć…
SKRYPTORIUM
Nowości z rycerskiej półki str 47