(nr 15) Nowy piętnasty numer "Gazety Rycerskiej"
Dodane przez Administrator dnia 02 luty 2007 18:56
zanowni Rycerze, Wojowie i Wy nasi Cywilni Czytelnicy
Średniowiecze przez wielu postrzegane jest jako czasy upadku, ciemnoty i fanatyzmu. Ten nonsensowny stereotyp jest tak mocno ugruntowany, że nawet wiedza uczonych, nie potwierdzająca w żadnym aspekcie tego stwierdzenia, w niewielkim stopniu przebija się do świadomości społecznej. Wielu z nas nawet w szkole uczyło się o "mrokach średniowiecza" zastoju nauki i kultury, które rzekomo cechowały wieki średnie. Te stereotypowe sądy okazały się na tyle trwałe, że ludzie mówiąc o owych "mrokach", jednocześnie podziwiają piękno gotyckich katedr i zachwycają się etosem rycerskim, nie nazywając tego dziedzictwem wieków średnich.
Ale to właśnie wtedy rodziła się cywilizacja, której spadkobierczynią jest współczesna Europa. "Europa ukształtowała się między VIII a XIII wiekiem, z zetknięcia się starożytnej tradycji grecko-rzymskiej z barbarzyństwem. Stanowiła w średniowieczu bardzo spójną jedność, którą łączył wspólny system wartości, wartości chrześcijańskich" – pisał wielki historyk francuski Georges Duby.
Ostatnio coraz więcej książek i filmów ukazuje prawdziwy obraz średniowiecza, a archeolodzy i badacze natomiast robią zaskakujące odkrycia, próbując wykazać, że dawne wieki wcale nie były takie średnie. O tym przeczytacie w artykułach: Damiana Czerniewicza pt. "Supermarket Truso, czyli rogowy kompas dla każdego" (str. 36) i Błażeja Stanisławskiego "Wykopaliska w Jómie" (str. 33). My również przyłączamy się do tych głosów, publikując na łamach "Gazety Rycerskiej" artykuły, w których ukazujemy tę złożoną i różnorodną epokę w jej najbardziej zbliżonym do rzeczywistości świetle.
Pragnę zatem wszystkich gorąco zaprosić do lektury kolejnego, pierwszego w Nowym Roku, numeru "Gazety Rycerskiej", w której znajdziecie Drodzy Czytelnicy wiele interesujących artykułów. Wiadomo, że średniowieczna Europa oparta była na wartościach chrześcijańskich, była nimi głęboko przesiąknięta we wszystkich dziedzinach. Dla Polski rok 966 – chrzest Polski – stanowił jedną z najważniejszych cezur w historii kraju. Czy jednak zastanawialiście się kiedyś czym przyjęcie chrześcijaństwa było dla naszych prapradziadów? O tym pisze Marta Mikłaszewicz (str. 3) w artykule "Oczami praspołeczeństwa – od chrztu Polski do reakcji pogańskiej".
Zapraszam w podróż na Ukrainę, gdzie archeolodzy odkopali ruiny greckiego polis, późniejszej stolicy bizantyjskiej prowincji, którą w sposób niezwykle malowniczy opisuje Joanna Stanisławska (str. 12). Wraz ze swym mężem, archeologiem przemierzają świat wzdłuż i wszerz w poszukiwaniu śladów przeszłości, aby następnie na łamach "Gazety Rycerskiej" udowadniać, że ludzie średniowiecza byli doskonałymi organizatorami, rzemieślnikami, budowniczym systemów, ludźmi pogrążonymi w książkach.
Gdy jednak wspomnieliśmy Ukrainę, gorąco polecam artykuł Piotra Galika "Sarmacki Katyń" (str.20), w którym Autor z wielką przenikliwością opisuje bitwę i rzeź na uroczysku Batoh w 1652 roku. To jedno z najtragiczniejszych i zarazem najmniej zbadanych wydarzeń w trudnej, polsko-ukraińskiej historii. Starcie na uroczysku zwanym Batoh, a raczej jego dramatyczne pokłosie sprawiło, że drogi Polski i Ukrainy rozeszły się na dobre.
To tylko część fascynujących tematów, jakie znajdziecie w tym numerze
"Gazety Rycerskiej". Zatem zapraszam do lektury, z nadzieją, że każdy
z Was znajdzie w naszej Gazecie coś dla siebie, a tematyka, którą poruszamy
jest dla Was interesująca, inspirująca i pomocna w rozwoju wspólnej pasji – odtwarzania historii.
Wróćmy zatem do średniowiecza, bowiem tam znajdziemy tożsamość naszego kontynentu, zagubioną ideę Europy.
Izabela Kwiecińska
Spis treści
HISTORIA I ŹRÓDŁA
Oczami „Praspołeczeństwa”, od chrztu Polski do „reakcji pogańskiej” str 3
Rok 966 stanowi jedną z najważniejszych cezur w historii Polski, o której pamięta chyba każdy z nas. Czy zastanawiałeś się kiedyś Drogi Czytelniku czym chrzest Polski był dla naszych prapradziadów? Czym była właściwie "reakcja pogańska"? Przenieśmy się zatem w pradawne czasy panowania pierwszych Piastów…
Jak Kościół wspierał Krzyżaków w Prusach; str 6
Od zarania swego istnienia, członkowie Szpitala Najświętszej Marii Panny przy Domu Niemieckim w Jerozolimie, w zmiennym stopniu, zależni byli od papiestwa i całego kościoła. To bowiem papież Klemens III, oficjalnie zatwierdził dotychczas nieformalne zgromadzenie rycerzy krzyżowych, a po zdobyciu Akki nadał im rozległe włości.
Żony władców Polski z dynastii Piastowskiej; str 9
Począwszy od Mieszka I, wszyscy jego następcy brali za żony kobiety spoza własnego kręgu poddanych. Żenili się z cudzoziemkami, wśród których przeważały Niemki, na drugim miejscu plasują się Rusinki, a dopiero w dalszej kolejności Czeszki, Węgierki, księżniczki łużyckie czy pomorskie.
Cesarzównę za Chersonez; str 12
Na Ukrainie odkopano ruiny greckiego polis, późniejszej stolicy bizantyjskiej prowincji. Cesarz Bazyli poświęcił za miasto swą siostrę, którą skazał na mezalians z barbarzyńcą.
"Sztuka" jeździecka średniowiecza; str 14
Średniowieczny jeździec nie starał się wyszkolić swego wierzchowca przez normalne traktowanie, lecz stosował metody co najmniej niehumanitarne. Konie w owych czasach były poddawane wszelkiego rodzaju karom, i prawie wyłącznie karom, tylko po to, aby złamać ich wolę. "Na siłę" nie tylko jeżdżono, lecz także wykonywano wiele zabiegów „weterynaryjnych” i kowalskich..
O najwcześniejszej broni palnej; str 17
Nikt nie wątpi, że zastosowanie broni palnej miało zasadniczy wpływ na ars bella gerendi – sztukę prowadzenia wojen. W rękach człowieka znalazło się narzędzie mające liczne przewagi nad dotychczas używaną bronią. Kłopot zaczyna się wtedy, kiedy zaintrygowani tym faktem, sięgniemy do książek o broni czy wojskowości.
Sarmacki Katyń; str 20
Historia państw i narodów sąsiadujących, często obfituje w wydarzenia rodzące resentymenty, które trwają i nawarstwiają się przez dziesięciolecia i wieki. Mało jest jednak wypadków tak krwawych jak te, którymi zapisane są dzieje trudnego sąsiedztwa Polski i Ukrainy.
O degustacji trunków przez monarchów i rycerzy; str 24
Każdy rycerz uwielbiał wznosić toasty z okrzykami: Chwała! Chwała! W towarzystwie rodziny, pięknych dam lub szlachetnych przyjaciół, przypominano wielkie czyny przodków i gospodarzy. Niestety, brak umiarkowania w piciu mógł przyczynić się do znacznie gorszych skutków, aniżeli legendarny ból głowy…
Złota kopalnia trzech króli; str 27
W poszukiwaniu kwidzyńskiej krypty; str 30
W 1637 roku do Kwidzyna wyruszył wysłannik polskiego króla, jezuita z Torunia Fryderyk Szembek. Jego misja byłaniezwykle trudna, w zaniedbanym i częściowo uszkodzonym wnętrzu kościoła katedralnego miał odszukać grobowiec, gdzie przed prawie 100 laty złożono szczątki jednej z najbardziej znanych mistyczek średniowiecza – Błogosławionej Doroty z Mątowów.
BADANIA ARCHEOLOGICZNE
Wykopaliska w Jómie; str 33
Ziemia w Wolinie jest usiana skarbami kultury wczesnośredniowiecznych Słowian. Archeolodzy odkryli słynną figurkę Światowida, a także… wapno i wiertarkę.
Supermarket Truso, czyli rogowy kompas dla każdego; str 36
Zafascynowanych skąpym przekazem jakichkolwiek śladów tego miejsca, przez wieki poszukiwało wielu naukowców i amatorów. Ćwierć wieku temu natrafiono w końcu na pierwsze znaleziska wiodące do dalszych, spektakularnych odkryć. Po kilkudziesięciu latach badań, legenda sprzed 1000 lat jest dzisiaj więcej niż prawdziwa...
HERALDYKA
In hoc signo vinces; str 40
In hoc signo vinces – pod tym znakiem zwyciężysz. Te słowa towarzyszyły wizji płonącego krzyża, który ukazał się cesarzowi Konstantynowi przed bitwą decydującą o panowaniu nad Imperium Rzymskim. Był rok 312. Wkrótce przy Moście Mulwijskim starły się oddziały Konstantyna z wojskami uzurpatora Maksencjusza.
WYDARZENIA/FESTIWALE
Hastings 940 lat później; str 42
Bitwa, która odbyła się 14 października 1066 roku pod Hastings, zmieniła oblicze i losy co najmniej Anglii i całych Wysp Brytyjskich. W późniejszych wiekach Anglicy stali się jedną z największych potęg europejskich, by w końcu stać się mocarstwem kolonialnym, nad którym nigdy nie zachodziło słońce.
SKRYPTORIUM
Nowości z rycerskiej półki; str 47
ZAJAWKI
Jak Kościół wspierał Krzyżaków w Prusach
Od zarania swego istnienia, członkowie Szpitala Najświętszej Marii Panny przy Domu Niemieckim w Jerozolimie, w zmiennym stopniu, zależni byli od papiestwa i całego kościoła. To bowiem papież Klemens III, oficjalnie zatwierdził dotychczas nieformalne zgromadzenie rycerzy krzyżowych, a po zdobyciu Akki nadał im rozległe włości.
Sarmacki Katyń
Historia państw i narodów sąsiadujących, często obfituje w wydarzenia rodzące resentymenty, które trwają i nawarstwiają się przez dziesięciolecia i wieki. Mało jest jednak wypadków tak krwawych jak te, którymi zapisane są dzieje trudnego sąsiedztwa Polski i Ukrainy.
Cesarzównę za Chersonez
Na Ukrainie odkopano ruiny greckiego polis, późniejszej stolicy bizantyjskiej prowincji. Cesarz Bazyli poświęcił za miasto swą siostrę, którą skazał na mezalians z barbarzyńcą.
O degustacji trunków przez monarchów i rycerzy
Każdy rycerz uwielbiał wznosić toasty z okrzykami: Chwała! Chwała! W towarzystwie rodziny, pięknych dam lub szlachetnych przyjaciół, przypominano wielkie czyny przodków i gospodarzy.